รูปปั้นทหารทำจากหินใส่ชุดเกราะโบราณ พร้อมตัวอักษรเกาหลีพาดอยู่บนอาคารตึกแถวสองชั้นหลังเก่าในยานชานเมืองของวลาดีวอสตอค ผู้ชายวัยกลางคนหน้าแดงก่ำแดดสามคนนั่งยองๆ พ่นยาสูบกันอยู่หน้าร้าน เงยหน้าขึ้นมาโดยไม่กล่าวคำทักทายอะไร เพียงแต่พยักหน้าหันไปทางประตูที่มีกระดาษติดอยู่ ซึ่งเขียนเป็นภาษาเกาหลี รัสเซีย และอังกฤษห้วนๆ ว่า “ปิด-เปิด 5 โมง”
เรารู้สึกตัวว่าถูกจับจ้อง ครั้นพอหันไปมองสายตามสามคู่กลับทำให้เราเลิ่กลั่กเบือนหันไปจับจ้องกับมวนยาสูบตรงหน้าแทน นาฬิกาบอกเวลาว่าอีกไม่นานจะ 5 โมง รอตรงนี้ดีกว่าต้องเทียวกลับไปมาจากย่านชานเมืองแบบนี้ แม้บรรยากาศออกจะวังเวงไปเสียหน่อย แม้จะเป็นคนแปลกหน้า และเป็นสิ่งแปลกปลอมเดียวในพื้นที่นั้น – เจ้ารูปปั้นทหารหินยังดูเป็นส่วนหนึ่งตรงนั้นเสียมากกว่า
ตัดสินใจรอต่อไป ไหนๆ ก็ตั้งใจมาร้านอาหารเกาหลีเหนือเป็นครั้งแรกในชีวิตอยู่แล้ว ร้านอาหารเกาหลีเหนือในเมืองวลาดีวอสตอค เมืองสุดฝั่งตะวันออกของรัสเซียที่อยู่ใกล้หลายเมืองหลวงของเอเชียมากกว่าเมืองหลวงอย่างมอสโกว์ เมืองตะขอเกี่ยวพิกัดตรงกลางระหว่างจีนล่างและเกาหลีเหนือ
กรุ๊งกริ๊ง กรุ๊งกริ๊ง เสียงกระดิ่งดังขึ้นจากประตู ผู้เปิดประตูหายแวบไปด้านหลัง พร้อมกับผู้ชายสามคนที่ไม่รู้ว่าจู่ๆ หายไปไหน ลุกขึ้นและเดินผ่านรูปปั้นทหารหิน เข้าไปในประตูเหล็กบานหนักอึ้ง เพื่อที่จะเจอประตูไม้อีกบาน เพียงไม่กี่ก้าวถัดไป พบกับประตูไม้ฉลุลายที่ดูจะทำหน้าที่เป็นประตูเข้าสู่โลกอีกใบ บานที่เปิดไปแล้วมีเสียงจำลองนกร้องแทนกริ่ง ภายในตกแต่งด้วยวอลล์เปเปอร์ลายภูเขาและดอกชบา ฉากกั้นไม้ไผ่พลาสติก ไฟนีออนสีน้ำเงินย้อม และเสียงน้ำตกไหลจอกเมื่อเดินเข้าไปสู่ส่วนห้องโถงภัตตาคาร
ส่วนแรกของห้องโถงเป็นห้องที่กั้นไว้เป็นคอกๆ สูงราวกับไม่อยากให้รู้ว่าใครอยู่ในห้องนั้น หญิงสาวร่างบางในชุดเดรสพอดีตัวยาวเท่าเข่าเดินออกมาผายมือให้เข้าไปอีกห้องราวกับจะบอกว่า นี่ไม่ใช่ห้องของคุณ ด้วยยิ้มจางๆ อย่างสุภาพ หากดวงตาว่างเปล่า
เราเลือกนั่งมุมห้องเพื่อที่จะได้เห็นบรรยากาศ หยิบเมนูที่มีแต่เกาหลีและรัสเซียขึ้นมา ก่อนลองถามว่ามีเมนูอะไรแนะนำบ้าง พนักงานสาวร่างบางยิ้มจางลงเมื่อได้ยินภาษาอังกฤษ และส่ายหัวออกมา เราชี้เมนูซุปร้อนๆ สีแดงๆ เป็นคำตอบแทนคำพูด แต่ก็ตะหงิดใจอะไรบางอย่าง เลยต้องถามออกไปเพื่อความแน่ใจ
“Pork or Beef?”
“No No” เกือบจะบอกว่าไม่เป็นไร กินๆ ไปเถอะ แต่ฉุกใจขึ้นมาว่าเธออาจจะพยายามบอกอะไรบางอย่าง เลยหยิบโทรศัพท์ขึ้นมา เปิดแอพฯ ถ่ายรูปแปลภาษาถ่ายไปที่เมนูนั้น และข้อมูลที่ขึ้นมาก็ทำให้กระจ่างว่าทำไมเธอถึงบอกว่า “No No”
…เนื้อสุนัข
เราเผลอขำออกมา แต่เมื่อเห็นว่ารอยยิ้มจางๆ ของเธอไม่มีแววแย้มสรวลใดในดวงตานั่น จึงชี้ไปที่อีกเมนูที่เห็นชัดว่าเป็นเต้าหู้ และคืนเมนูเธอไป
ในร้านเริ่มมีลูกค้าเดินเข้ามาบ้างแล้ว เสียงพูดคุยภาษาเกาหลีเริ่มดังขึ้น มีการแต่งกายเต็มไปด้วยป้ายสัญลักษณ์สากลร่วมสมัยปักอยู่กลางอกและหมวกที่สวมใส่ ก็พอจะทำให้ทึกทักแยกออกได้ว่าเขาไม่ได้มาจากที่เดียวกันกับสาวเสิร์ฟในร้าน หรือชายสามคนด้านหน้า
มองไปรอบร้าน เสียงน้ำตกดังจอกจอกยังดังเป็นซาวนด์แทร็กวนไปมาอยู่อย่างนั้น วอลล์เปเปอร์ลายพร้อยกระจายเต็มผนัง บรรยากาศที่ดูผ่านความพยายามแต้มสีสันให้สดใส เติมความมีชีวิตชีวาเข้าไปให้ผนังไร้ชีวิต แต่มวลอากาศในร้านกลับเวิ้งว้าง ม่านหมอกบางอย่างดูจะปกคลุมสิ่งมีชีวิตที่ยืนขมุกขมัวอยู่มุมห้อง
ใช้เวลาพักใหญ่กว่าพนักงานสาวร่างบางจะเดินกลับมา วางถาดอาหารเป็นหม้อดินร้อนๆ และถ้วยเล็กถ้วยน้อยใส่เครื่องเคียงเต็มรอบถาด ท่วงท่าคล่องแคล่วทว่าเนิบช้าพร้อมรอยยิ้มเยือกเย็นบางๆ ที่มุมปาก ยากที่จะบอกว่าเธอคิดอะไร คำขอบคุณภาษารัสเซียที่ลอยไปในอากาศ อาจด้วยสำเนียงนั้นประหลาด หรืออาจเป็นคำดาดๆ ที่ใครก็พ่นใส่ เธอถึงปล่อยคำนั้นลอยเคว้งและหันกลับไปมุมห้อง ไม่โต้ตอบ ไม่มีปฏิกิริยาอะไรกับคำขอบคุณ
เต้าหู้ในซุปแดงๆ อร่อยทีเดียว เช่นเดียวกันกับเครื่องเคียงอื่นๆ ในถ้วยเล็กๆ รสชาติอาหารเต็มถาดเกินพอสำหรับหนึ่งคนที่จะทำให้คิดย้อนไปถึงข่าวครั้งหนึ่งเรื่องภาวะอาหารขาดแคลนในเกาหลีเหนือ ข่าวนี้ผ่านมานานแต่กลับย้อนเข้ามาในความคิดจนสำนึกได้ว่าอาหารที่เราได้กิน อาจเป็นอาหารมื้อพิเศษสำหรับใครหลายคนในประเทศนั้น รวมทั้งการบริการ บรรยากาศห้องอาหาร น้ำตกไหลจอกจอก วอลล์เปเปอร์ลายดอก ทุกอย่างไม่ใช่สภาวะจริง
วลาดีวอสตอคถูกเรียกว่าเป็นแดนฝันของนักเดินทาง แท้จริงแล้ววลาดีวอสตอคยังเป็นแดนฝันของอีกหลายชีวิตในเกาหลีเหนือ ชีวิตที่มองหาหน้าต่างเชื่อมสู่โลกกว้าง หน้าต่างที่มีฉากอื่นซึ่งต่างไปจากห้องที่ถูกจัดฉากไว้ให้ดู หน้าต่างที่มีผู้คนหน้าแปลกตา ภาษาแปร่งหู ท่าทีแตกต่างที่พอทำให้เขาได้เห็นกับตาว่าโลกนอกหน้าต่างนั้นมีหน้าตาและสุ้มเสียงอย่างไร
เกาหลีเหนือเป็นดินแดนลึกลับที่ระยะทางดูใกล้อีกเพียงแค่รถไฟ หรือเฟอร์รีต่อเดียว หากกลับรู้สึกห่างไกลเกินกว่าระยะทางที่เราเดินทางมา
ซุปหม้อแดงนั้นเริ่มเย็นลงแล้ว กับใจที่ลอยไปไกล มือของเราเลื่อนหาข้อมูลการเดินทางจากวลาดีวอสตอคไปเกาหลีเหนือ แต่ก็เป็นไปตามคาด การสมัครวีซ่าเข้าเกาหลีเหนือนั้นต้องสมัครจากประเทศที่ตนเองถือสัญชาติ และยังต้องใช้เวลาเดือนกว่าในการให้ทางการเกาหลีเหนืออนุมัติเดินทางในพื้นที่จำกัด – ดูเฉพาะที่อยากให้ดู ฟังเฉพาะที่อยากให้ฟัง ในทุกเงื่อนไขที่ใครบางคนกำหนดไว้เท่านั้น
แต่ยิ่งห้ามเท่าไหร่ ใจกลับยิ่งอยากรู้ อยากเห็นกับตาว่าเสียงน้ำตกและดอกไม้ที่นั่นเป็นอย่างไร มากไปกว่าซาวนด์แทร็กน้ำตกปลอมๆ ไฟนีออนสีน้ำเงินย้อม และวอลล์เปเปอร์ลายดอกที่ออกจะผิดที่ผิดทาง