Ride and Learn

Ride and Learn: บทเรียนจากจักรยานคันเก่า

ต้นเฟินที่บ้านผมอาการไม่ค่อยดี เดิมทีผมเข้าใจว่าเฟินชอบที่เปียก ไม่ชอบแสงแดด เลยนำมันหลบมุมไว้แล้วรดน้ำบ่อยๆ

        ผมคงเข้าใจผิด ไม่ศึกษาให้ดี กลายเป็นว่าใบของมันร่วงอย่างต่อเนื่อง ส่งสัญญาณไม่ค่อยดี ผมเลยตัดสินใจลองนำมันออกจากมุมให้เจอแดดบ้าง 

        ดูเหมือนผมจะตัดสินใจถูก เมื่อโดนแดด มันอาการดีขึ้น และเริ่มผลใบใหม่สีเขียวให้เห็น 

        แต่ทั้งหมดนี้ล้วนใช้เวลา กว่ากิ่งต่อๆ มาจะเริ่มผลิบาน 

        ผมทำอะไรไม่ได้นอกจากรอ

 

 

        ใต้ออฟฟิศผมมีจักรยานอยู่หลายคัน ทั้งคันที่ใช้ได้ดี และคันที่ถูกทิ้งให้ฝุ่นจับอยู่ในมุมลึกสุด

        จู่ๆ ผมก็อยากนำจักรยานเก่าออกมาซ่อม เปลี่ยนอะไหล่ ดูแลให้ดีเหมือนในอดีต ความรู้สึกของการได้ชะล้างคราบสกปรกบนจักรยานเป็นความสุขของผมอย่างหนึ่ง 

        เหมือนได้ทำสมาธิ ใจจดจ่ออยู่กับการเช็ดแต่ละส่วนของจักรยาน สงบไม่ต่างจากการนับลมหายใจ

        ในต่างประเทศ มีกิจกรรมหนึ่งที่เรียกว่า Bike Restoration ซ่อมจักรยานเก่าให้กลับมาใช้งานได้ ซึ่งมีทั้งการซ่อมจักรยานคันเก่าที่ถูกทิ้งในบ้าน ไปจนถึงการตามซื้อจักรยานมือสองที่มีเรื่องราวน่าสนใจให้กลับมาใช้ได้อีก คนที่ทำกิจกรรมนี้มีตั้งแต่คนธรรมดา ไปจนถึงร้านจักรยานที่รับซื้อจักรยานเก่านำมาซ่อมแล้วขายต่ออย่างจริงจัง 

        ความจริงการทำ restoration ไม่ได้ทำกับแค่จักรยานเท่านั้น มีทั้งรถโบราณ เฟอร์นิเจอร์ มีด พัดลม ไปจนถึงไฟแช็ก มี content creator หลายคนทำยูทูบแชนแนลโดยมีเนื้อหาทำนองนี้โดยเฉพาะ ถ่ายวิดีโอให้เห็นวิธีซ่อมทีละขั้นตอน มียอดคนติดตามไม่ธรรมดา 

        มันสนุกตรงที่จักรยานบางคันก็เก่าและยับเยินจนเรานึกไม่ออกว่าจะกลับมาขี่อีกครั้งได้ยังไง แต่พวกเขาซ่อมได้ แถมยังท้าทายตัวเองด้วยการพยายามรักษาอะไหล่ดั้งเดิมที่ติดมาให้มากที่สุดเท่าที่ทำได้ 

        แต่ดูบ่อยๆ ผมพบว่าบางครั้งพวกเขาก็ยอมแพ้ อะไหล่บางชิ้นเสียหายหนัก ไม่สามารถรักษาไว้ได้ เปลี่ยนใหม่จะคุ้มค่ากว่า เช่น สายเคเบิลที่ขึ้นสนิม หรือบางส่วนของเฟรมที่แตกหักเกินเยียวยา ฝืนทำไปอาจไม่ปลอดภัยในภายหลัง

        แม้จะพยายามแค่ไหน หรือปล่อยเวลาเลยผ่านนานเท่าใด สิ่งที่เสียหายไปแล้วก็ไม่กลับมา

 

        การดูแลจักรยานก็คล้ายกับการรักษาความสัมพันธ์

        มันคือพาหนะที่ขับเคลื่อนไปข้างหน้าด้วยแรงถีบ ในจักรยานมีอุปกรณ์หลายชิ้นที่ต้องสัมผัสเสียดสีตลอดเวลา ทั้งจากบันได โซ่ ชุดเกียร์ 

        หากเราอยากทำให้จักรยานปั่นได้ดี ควรเอาใจใส่หยอดน้ำมันหล่อลื่น อุปกรณ์จะสึกหรอน้อยลง 

        ในความสัมพันธ์ ต่อให้รักกันแค่ไหน เรามีโอกาสจะผิดใจกันได้ตลอดเวลา หากไม่ระวังคำพูดและการกระทำ 

        ถ้าอยากรักษาความสัมพันธ์ คำว่า ‘ขอบคุณ’ และ ‘ขอโทษ’ คือน้ำมันหล่อลื่นใจคนที่ใช้ได้ดีเสมอ

        หากความสัมพันธ์เสียหาย อยากซ่อมแซม คุณทำได้แค่สองอย่าง คือพูดคุยเพื่อทำความเข้าใจ หรือปล่อยให้เวลารักษาตัวเราเอง

        และก็ต้องยอมรับด้วยว่า บางความเสียหายนั้นไม่อาจซ่อมได้ ไม่ว่าคุณจะขอคุยกี่ครั้ง อ้อนวอนขอโอกาสอีกกี่หน หรือรอให้เรื่องผ่านไปนานกี่ปี

        จงยอมรับความพ่ายแพ้ ให้ความเจ็บปวดซึมลึกในใจบ้าง 

        ใจคนนั้นเปราะบาง และคนเราก็ไม่เหมือนกัน อย่าไปคิดแทน อย่าไปคิดว่าเราพิชิตโลกนี้ได้ทุกเรื่อง 

        ที่พูดได้แบบนี้เพราะผมทำมาหมดแล้ว ทั้งการคุยเปิดอกความในใจ และเฝ้ารออย่างมีความหวัง มันไม่ช่วยอะไรเลยหากความสัมพันธ์นั้นเสียหายยับเยิน และคุณยังดันทุรัง ขอคืนทุกอย่างให้เป็นเหมือนเดิม 

        อย่าคิดว่าเรื่องแค่นี้เอง ทำไมให้อภัยคุณไม่ได้ คุณไม่โดนเอง ไม่มีวันเข้าใจ

        บางอย่างแตกเป็นแตก ทำอะไรไม่ได้

        ถ้าคุณเชื่อมั่นในเวลา ก็ขอให้รู้ว่าเรากำหนดเวลาไม่ได้ เหมือนต้นเฟินที่ผมรอให้มันโต แต่ก็ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะกลับมาหายดี

        บางทีเราอาจต้องรอเป็นนิรันดร์

 

 

        เมื่อเอาจักรยานคันเก่าออกมาจากซอกหลืบ สิ่งที่ตามมาด้วยไม่ใช่แค่ตัวจักรยาน แต่เป็นความทรงจำที่เราเคยมีต่อมัน

        คิดดูแล้วก็ประหลาด เหตุการณ์ที่ผ่านมาแล้วหลายปี จู่ๆ ก็สามารถกลับมาแจ่มชัดราวกับมันปรากฏตรงหน้าอีกครั้ง 

        หากเป็นเรื่องไม่ดี ยิ่งจำ หากเป็นเรื่องที่กระทบกระเทือนจิตใจ นานแค่ไหนก็ยากจะลืม

        ในเมื่อทำอะไรไม่ได้ ผมพยายามมองหาประโยชน์ของความทรงจำที่เจ็บปวด พบอยู่ข้อเดียวคือ มันทำให้เราเรียนรู้ ปรับตัว เติบโต เพราะไม่มีใครอยากจะกลับไปเจ็บเหมือนเดิม 

        ถ้าไม่อยากเจ็บ ก็จำมันไว้ อย่าไปทำแบบนี้กับคนอื่น 

        นี่เป็นบทเรียนที่แลกมากับคราบน้ำตา และรอยแผลเป็นในหัวใจ

 

        เมื่อทุกสิ่งรอบตัวดีงาม ไม่มีอะไรผิดพลาด เราก็ไม่คิดหรอกว่าต้องดูแลหรือรักษามันไว้

        จนกระทั่งมันหายไปจึงได้คิด รับรู้ถึงคุณค่าเมื่อมันไม่อยู่

        พักหลังผมไม่นิยมซื้อจักรยานใหม่บ่อยนัก อยากใช้ไปนานๆ รักษามันไว้

        ไม่รู้สิ อาจจะชอบ ผมแค่อยากปลูกความสัมพันธ์กับมันนานหน่อย รักๆ แล้วปล่อยไม่ใช่นิสัย 

        บางทีก็เหมือนคนบ้าที่พยายามรักษาทุกสิ่งไว้ แต่ผมได้บทเรียนเยอะแล้ว อยากเก็บมันไว้ให้ดี เช่นเดียวกับความสัมพันธ์


ภาพ: Getty Images