บรรยากาศของเยาวราชที่ครึกครื้นไปด้วยผู้คนและเสียงสนทนาของพ่อค้าแม่ขายดังจอแจไปทั้งสองฟากถนน คือภาพจำของย่านทำมาหากินและชุมชนที่อยู่อาศัยของคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งยังคงเสน่ห์อันน่าหลงใหลให้ทุกคนที่มาเยือนได้สัมผัส เพียงแต่เยาวราชในวันนี้กำลังเปลี่ยนไป
เมื่อรถไฟฟ้าใต้ดินสถานีวัดมังกรเปิดให้บริการเมื่อปลายปีที่ผ่านมา ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตามยุคสมัยเช่นนี้ย่อมสร้างนิยามและภาพจำใหม่ให้กับย่านที่ไม่เคยหลับใหลหรือหยุดนิ่งอย่างเยาวราช ทั้งผู้คนกลุ่มใหม่ที่แวะเวียนมาในย่านเก่า และร้านค้าแห่งใหม่ในอาคารหลังเดิม ทั้งหมดคือความแตกต่างที่กำลังปรับเข้าหากันอย่างสอดรับเพื่อส่งเสริมให้เยาวราชเป็นย่านที่โดดเด่นท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง เช่นเดียวกับสถานที่สำคัญและร้านค้าต่างๆ ในเยาวราชที่ทุกคนสามารถเดินเท้าไปเยี่ยมชม ซึมซับ และลิ้มรสชาติความเป็นจีนร่วมสมัยได้ภายใน 1 วัน
10.00 น. | รองท้องกับของอร่อยในร้าน Zong Ter
จากทางขึ้นทางออก 2 ของสถานีวัดมังกร เราแทรกตัวผ่านผู้คนที่กำลังเดินขวักไขว่บนถนนเพื่อตรงไปยังคาเฟ่ติ่มซำสไตล์โมเดิร์นไชนีส แต่เมื่อเข้ามาภายใน ความเปลี่ยนแปลงที่สัมผัสได้ทันทีคือความเงียบสงบ ส่วนแสงไฟสลัวจากโคมแดงและหลอดนีออนให้ความรู้สึกที่ต่างออกไปราวกับเราได้เป็นส่วนหนึ่งของฉากหนังจีนในวันวาน
ความเป็นมาของคาเฟ่แห่งนี้เกิดจากการเปลี่ยนผ่านกิจการส่งขนมและร้านโชห่วยที่ตระกูลซงเต๋อดำเนินมาเป็นสิบๆ ปีกลับซบเซาลง พอถึงรุ่นหลานจึงตัดสินใจเปลี่ยนบ้านเก่าของอาม่าอากงให้กลายเป็นคาเฟ่ร่วมสมัยแทน เพื่อให้ที่นี่เข้ากับคนรุ่นใหม่ได้มากขึ้น อาหารเรียกน้ำย่อยที่ขอแนะนำคือ สามก๊ก (39 บาท) ในหนึ่งจาน เราจะได้กินทั้งกุยช่ายทรงเครื่อง หัวไชเท้า และเผือก คู่กับน้ำจิ้มสูตรเฉพาะของร้าน ที่มีรสชาติอร่อยเข้มข้น
ZONG TER – 松德 เปิดทุกวัน เวลา 9.00-18.30 น.
11.00 น. | ไหว้พระขอพรที่วัดมังกรกมลาวาส (วัดเล่งเน่ยยี่)
วัดเล่งเน่ยยี่คือที่พึ่งทางใจของคนในย่านเยาวราช คนส่วนใหญ่นิยมมาไหว้พระขอพรที่นี่ ลักษณะสถาปัตยกรรมของวัดเป็นไปตามแบบฉบับช่างสกุลแต้จิ๋ว มีวิหารท้าวจตุโลกบาลเป็นวิหารแรก ตรงกลางเป็นพระอุโบสถ ข้างหลังพระอุโบสถเป็นวิหารเทพเจ้า
เมื่อเดินเข้ามาภายในวัด เราจะเห็นผู้คนมากมายกำลังแสดงความเคารพต่อเทพเจ้า ถึงแม้ว่าม่านหมอกควันจากธูปจะคละคลุ้งไปทั่วบริเวณ แต่ภาพตรงหน้าสะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาของคนไทยเชื้อสายจีน รวมถึงคนทั่วไปที่มีความเชื่อ และชื่นชอบการขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิต วัดเล่งเน่ยยี่จึงเป็นหมุดหมายสำคัญที่ผู้คนจะมากราบไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทุกครั้งที่มาเยือนเยาวราช
วันจันทร์-วันศุกร์ เปิดทำการเวลา 8.00-17.00 น. / วันเสาร์-วันอาทิตย์ เปิดทำการเวลา 8.00-18.00 น.
12.00 น. | เยือนบ้านเก่าเล่าเรื่อง
ด้วยความสงสัยว่าวิถีชีวิตของคนเยาวราชในอดีตแตกต่างจากตอนนี้อย่างไร เราจึงเดินลัดเลาะตามถนนเจริญกรุง เลี้ยวเข้าตรอกเล็กๆ ไปหยุดอยู่ตรงหน้าตึกแถวหลังเก่าสองชั้นมีป้ายเขียนว่า ‘บ้านเก่าเล่าเรื่อง’ ที่นี่คือพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ของชุมชนเจริญไชย ซึ่งเป็นย่านการค้าเก่าแก่ของเยาวราชที่จำหน่ายสินค้าเกี่ยวกับประเพณีและความเชื่อของชาวจีน
ส่วนชั้นบนเป็นมุมให้ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมของคนจีน เช่น เทศกาลสำคัญของคนไทยเชื้อสายจีน การจำลองการจัดโต๊ะไหว้พระจันทร์ และเนื่องจากตึกหลังนี้เคยเป็นที่ฝึกซ้อมของคณะงิ้วเฮียเฮง จึงมีมุมหลังโรงงิ้ว ซึ่งเป็นเบื้องหลังศิลปะด้านการแสดงที่หาดูยากในปัจจุบัน ใครที่อยากสัมผัสกลิ่นอายวัฒนธรรมเก่าแก่ของชุมชนจีน เราขอแนะนำให้มาที่นี่
บ้านเก่าเล่าเรื่อง ชุมชนเจริญไชย เปิดทุกวัน เวลา 7.00-18.30 น.
14.00 น. | เรียนรู้ที่ศูนย์ประวัติศาสตร์เยาวราช
ภายในวัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร เป็นที่ตั้งของศูนย์ประวัติศาสตร์เยาวราช หรือพิพิธภัณฑ์ที่บอกเล่าเรื่องราวความเป็นมาของชุมชนชาวจีนในเมืองไทย ตั้งแต่จุดเริ่มต้นที่ชาวจีนย้ายถิ่นฐานมายังแผ่นดินสยาม และการเปลี่ยนแปลงต่อมาของเยาวราชที่เป็นไปตามแต่ละยุคสมัย
ภายในห้องจัดแสดงนิทรรศการทั้งหมดมีขนาดใหญ่และให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับเยาวราชได้อย่างครบถ้วน แต่ในอนาคตเราเชื่อมั่นว่าพิพิธภัณฑ์แห่งนี้จะต้องขยายพื้นที่เพื่อบอกเล่าเรื่องราวใหม่ๆ เพราะเยาวราชเป็นย่านที่ไม่เคยหลับทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ได้เสมอ สำหรับพิพิธภัณฑ์แห่งนี้คนไทยสามารถเข้าชมฟรี แต่ถ้าใครมีเพื่อนต่างชาติแล้วอยากเรียนรู้ความเป็นมาของเยาวราช ต้องเสียค่าเข้าชม 140 บาท
หยุดทุกวันจันทร์ วันอื่นๆ เปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 8.00-17.00 น.
15.00 น. | เติมพลังกับของหวานที่ Ba Hao Tian Mi
เวลาบ่ายๆ แบบนี้ หากได้ของหวานๆ เย็นๆ มาช่วยดับร้อนคงดีต่อใจไม่น้อย เราเดินเข้ามาในซอยผดุงด้าว หรือซอย Texas Suki จะเห็นว่ามีคนจำนวนหนึ่งยืนเข้าแถวอยู่ ที่ตรงนั้นคือ Ba Hao Tian Mi คาเฟ่พุดดิ้งขนาดเล็กที่เพิ่งเปิดมาได้ไม่นาน ด้านหน้าของร้านได้รับการออกแบบเป็นซุ้มวงกลมคล้ายทางเข้าบ้านคนจีนในสมัยก่อน ช่วยดึงดูดสายตาของเราให้ค่อยๆ สังเกตสิ่งอื่นตามไปด้วย ทั้งชุดโต๊ะเก้าอี้ไม้ ถ้วยลายคราม และช้อนทองเหลือง รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้ต่างสื่อความเป็นจีนได้อย่างแยบยล
แม้จะต้องอดใจรอคิวสักหน่อย เพราะจำนวนคนค่อนข้างเยอะและมีที่นั่งจำกัด แต่เมื่อได้ลองกินพุดดิ้งงาดำ (128 บาท) ก็รู้สึกว่าเป็นการรอที่คุ้มค่า และหากคิดดูดีๆ แล้ว อาจจะดีกว่านี้ถ้าเราได้นั่งกินพุดดิ้งอร่อยๆ ไม่ต้องเร่งรีบอะไร
Ba Hao Tian Mi ปา เฮ่า เถียน มี่ หยุดทุกวันพุธ วันอื่นๆ เปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 15.00-21.00 น.
17.30 น. | โลกของแอนะล็อกกับร้านไชยโฟโต้ซัพพลาย
สถานที่สุดท้าย เราเลือกแวะร้านฟิล์มเก่าแก่ของเยาวราช ทั้งๆ ที่ก่อนนี้คนหันไปใช้กล้องดิจิตอลกันมากขึ้น และใช้กล้องฟิล์มน้อยลง แต่อยู่ๆ กล้องฟิล์มก็กลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้ง ตลอดทั้งวันที่เดินเที่ยวในเยาวราช เรายังเห็นคนรุ่นใหม่หลายคนต่างถือกล้องฟิล์มยืนถ่ายภาพอย่างเอาจริงเอาจัง ก็อดสงสัยไม่ได้ว่ากล้องฟิล์มกลับมาฮิตอีกครั้งได้อย่างไร
สำหรับร้านฟิล์มที่อยู่มานานอย่างร้านไชยโฟโต้ซัพพลาย การเปลี่ยนแปลงอาจเคยทำให้ที่นี่กลายเป็นเพียงทางผ่าน แต่วันนี้ทุกอย่างไม่เหมือนเดิม ร้านแห่งนี้กลายเป็นจุดรวมตัวของคนรักกล้องฟิล์ม เมื่อเข้าไปในร้าน เราเห็นกล้องฟิล์มจำนวนมากมายเรียงรายอยู่ หลายตัวเจ้าของร้านเก็บไว้นานถึง 10 ปี ซึ่งเจ้าของร้านที่คอยให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการใช้งานกล้องฟิล์มก็ไม่ใช่คนรุ่นใหม่ แต่กลับเป็นคนรุ่นเก๋าอย่างอาม่า หลังจากพูดคุยได้สักพัก อาม่าก็แนะนำฟิล์มที่เราตามหามานาน หวังว่าฟิล์มม้วนนี้จะช่วยเก็บภาพความทรงจำไว้ ไม่ต่างจากร้านนี้ที่ยังคงรักษาบรรยากาศในวันเก่าได้อย่างน่าประทับใจ
หยุดทุกวันอาทิตย์ วันอื่นๆ เปิดให้บริการตั้งแต่เวลา 8.00-18.00 น.
YAOWARAT 2020
การเดินลัดเลาะไปริมถนนและตรอกซอกซอยทำให้เราได้เห็นเยาวราชในหลายมิติทั้งเก่า ใหม่ และร่วมสมัย ถึงแม้ว่าหลายสิ่งในเยาวราชจะต้องปรับเปลี่ยนไปบ้าง แต่หากลองมองให้ลึกถึงแก่น ทั้งอาหาร ตึกรามบ้านช่อง ร้านค้า คาเฟ่ รวมถึงวิถีชีวิต ต่างยังคงความเป็นจีนสมัยก่อนไว้ได้เสมอไม่มุมใดก็มุมหนึ่ง และทั้งหมดนี้ก็คือประสบการณ์ที่เราได้เห็น สัมผัส และรู้สึกตลอดทั้งวันที่ได้เดินเที่ยวในย่านเยาวราช