ว่ากันว่า การไปดูนกนางนวลที่บางปูในวันหยุดเสาร์และอาทิตย์ นอกจากเราจะเจอกับฝูงนกนางนวลนับพันตัวแล้ว เรายังจะเจอกับฝูงชนที่เบียดเสียดกันจนเกือบแน่นสะพานสุขตา เมื่อได้ยินคำขู่นั้น เราจึงออกเดินทางกันตั้งแต่เช้าตรู่ ตั้งใจไปให้ถึงที่สถานตากอากาศบางปูไม่เกินเจ็ดโมงครึ่ง
โชคดีที่ทุกอย่างเป็นใจ เพราะเวลานั้นผู้คนบางตา อากาศยามเช้าก็เย็นสดชื่น เหมาะกับการเปิดโอกาสให้มนุษย์จิ๋ววัย 11 เดือน ได้เดินแกว่งแขนอย่างเต็มที่ ได้ดูสิ่งรอบตัวอย่างเต็มสองตาไม่ว่าจะเป็นนกนางนวลบินท้องฟ้า แมลงปอที่บินว่อนอยู่เหนือต้นโกงกางและต้นลำพู ปลาตีนที่เดินอยู่บนหาดโคลน หรือสุนัขที่วิ่งมากับเจ้าของ และเจ้าตัวเล็กผู้ได้เรียนรู้การเข้าสังคมกับเด็กน้อยรุ่นราวคราวเดียวกัน
สะพานสุขตา
เราปล่อยมนุษย์จิ๋วให้เริ่มเดินตั้งแต่ซุ้มประตูทางเข้าสะพานสุขตาผ่านป่าชายเลนทั้งสองฝั่ง เราชี้ชวนให้ลูกเงยมองเหนือต้นโกงกาง เพราะเราเห็นว่าบริเวณนั้นมีฝูงแมลงปอ สัตว์ตัวเล็กที่ชี้วัดคุณภาพของน้ำและอากาศ ทั้งยังบ่งบอกได้ถึงความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศ แต่เราคิดว่าลูกคงจับโฟกัสสิ่งที่เราชี้ไม่ได้ เราจึงเดินเร็วๆ มุ่งหน้าไปยังกลางสะพานแทน
การดูนกแบบเด็กเล็ก
นกที่บินว่อนทั่วท้องฟ้า ทำเอามนุษย์จิ๋วตื่นเต้น สายตาของเขาจดจ้องและมองตามนกตัวแล้วตัวเล่า โบกมือให้กับนกหลายตัวที่บินผ่าน แรกๆ เราก็อุ้มลูกให้พ้นขอบสะพานเพื่อดูนกอย่างใกล้ชิด แต่สักพักก็ปล่อยให้เขาได้เดินตามใจ จนสุดท้ายก็เลือกที่จะดูนกในแบบของเขา คือมองลอดช่องระหว่างขอบสะพาน คงเพราะเป็นระยะความสูงที่เขายืนถึงพอดี
กากหมูเจียวน้ำมัน ภาค 1
กิจกรรมที่พลาดไม่ได้เมื่อมาที่นี่ก็คือการให้อาหารนกด้วยกากหมูเจียวน้ำมัน และรอดูพวกมันโฉบกากหมูที่ลอยในอากาศด้วยความแม่นยำ ระหว่างที่กำลังโยนกากหมูอย่างสนุกสนาน เราก็สงสัยว่าทำไมนกที่นี่จึงกินกากหมูเจียว ทำไมไม่กินข้าวสวย เราจึงเดินไปถามคนขาย ได้ความมาว่าที่นกพวกนี้ไม่กินข้าวก็เพราะให้พลังงานน้อย ส่วนกากหมูเจียวน้ำมันให้พลังงานสูง พวกมันต้องกินเพื่อสะสมไขมันสำรองไว้ใช้บินกลับไซบีเรีย คนขายยังบอกกับเราอีกว่าอย่าให้อาหารอย่างอื่น แม้แต่ขนมขบเคี้ยว เพราะอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของนกได้
กากหมูเจียวน้ำมัน ภาค 2
แต่เรายังรู้สึกว่าเหตุผลนี้ฟังแล้วแปลกๆ ก็เลยเดินไปถามเจ้าหน้าที่คนอื่นๆ กลับได้คำตอบคนละอย่าง เขาบอกว่า จริงๆ แล้วนกนางนวลก็กินหนอนตามปกติ แต่การโปรยกากหมูให้นกนางนวลเกิดขึ้นมาตั้งแต่ที่นี่ฮิตใหม่ๆ แม่ครัวในร้านอาหารบนสะพานสุขตาได้เจียวน้ำมันจากมันหมูไว้และเหลือกากหมูจำนวนมาก บางครั้งกากหมูตกลงไปในทะเล นกนางนวลจึงมาจิกกิน และบางครั้งก็โฉบกินจากมือเลย หลังจากนั้นก็เกิดความเข้าใจว่านกนางนวลกินกากหมูได้ จึงแบ่งใส่ถุงเล็กๆ ขายให้กับลูกค้าที่มากินข้าวในร้านไว้เลี้ยงนกนางนวลตั้งแต่วันนั้นจนถึงทุกวันนี้
นางนวลเจ้าเอย ทะเลกว้างใหญ่ เห็นเพียงแต่ขอบฟ้าไกล…
นกนางนวลที่บินเต็มท้องฟ้า ส่วนใหญ่จะเป็นนกนางนวลธรรมดาที่มีจุดเด่นคือปลายปีกสีดำมีจุดขาวเห็นได้ชัดเจน โดยมีนกนางนวลสายพันธุ์อื่นๆ ปะปนอยู่ เช่น นกนางนวลขอบปีกขาวที่ละม้ายคล้ายนกนางนวลธรรมดา แต่ที่บริเวณขอบปีกจะเป็นสีขาวยาวจรดปลายปีก ในฝูงนกนางนวลธรรมดา 500 ตัว จะมีนกนางนวลขอบปีกขาวอยู่ 1 ตัว หรือนกนางนวลหลังดำพันธุ์รัสเซียปะปนอยู่เพียง 1-2 ตัวในฝูงนกนางนวลธรรมดาที่บินมาที่นี่ชุดแรกๆ ลำตัวของพวกมันจะใหญ่กว่านกนางนวลธรรมดาและมีลายสีน้ำตาลกระจายอยู่ทั่วตัว
อยู่ที่ใจเจ้านางนวลเอย
ระหว่างชมนกนางนวลเพลินๆ บวกกับบรรยากาศที่เป็นใจ เราฮัมเพลงนางนวลของ ‘เบิร์ด’- ธงไชย แมคอินไตย์ ให้สามีฟัง ก่อนจะชี้ไปยังแท่งไม้ไผ่ที่ล้อมไว้เป็นรูปหัวใจโดดเดี่ยวอยู่กลางทะเล เพื่อให้นกมาเกาะพักซึ่งเป็นไฮไลต์ของที่นี่ หากได้ถ่ายภาพตอนพระอาทิตย์กำลังตกจากจุดนี้คงสวยน่าดู แต่สำหรับมนุษย์จิ๋ว ไฮไลต์นี้ไม่ได้เป็นที่สนใจไปกว่าการวิ่งตามน้องหมาตัวเล็กอยู่กลางสะพาน ความไวของลูกสามารถเปลี่ยนโหมดอารมณ์โรแมนติกของแม่กับพ่อได้ชะงัก
ป่าชายเลน
อากาศเย็นๆ ยามเช้าทำให้เราอ้อยอิ่งไปกับการดูนกนางนวลได้จุใจ หลังจากเต็มอิ่มกับนกนางนวลแล้ว เราก็พาลูกไปกินข้าวเช้าที่ร้านอาหารใกล้ลานจอดรถ จากตรงนั้นเราเห็นสะพานเส้นทางศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนจึงพากันเดินเข้าไปดูด้านในที่เป็นสะพานปูนทอดยาวบนหาดโคลน
เวลานี้น้ำลดจนเกือบแห้ง เราคาดหวังว่าจะเห็นฝูงปลาตีน แต่ก็ผิดหวัง เห็นแค่เพียงตัวสองตัวเดินกลมกลืนอยู่บนเลนด้านล่าง เราอุ้มมนุษย์จิ๋วเดินไปจนสุดทาง เห็นเวิ้งทะเลที่มีไม้ไผ่กั้นอาณาเขตพื้นที่ปลูกป่าชายเลนใหม่ นอกนั้นเราก็พบแต่ความเงียบสงัด ได้ยินเพียงกุ้งดีดขันส่งเสียงดังป๊อกครั้งเดียวสั้นๆ ก่อนเงียบหายไป เราจึงพากันกลับก่อนที่แสงแดดอุ่นๆ จนเกือบร้อนจะไล่หลังตามมาทัน